Lời Chúa: Lc 1, 46-56
Bấy giờ bà Maria nói:
“Linh hồn tôi ngợi khen Ðức Chúa,
thần trí tôi hớn hở vui mừng
vì Thiên Chúa, Ðấng cứu độ tôi.
Phận nữ tỳ hèn mọn, Người đoái thương nhìn tới;
từ nay, hết mọi đời sẽ khen tôi diễm phúc.
Ðấng Toàn Năng đã làm cho tôi biết bao điều cao cả,
Danh Người thật chí thánh chí tôn !
Ðời nọ tới đời kia,
Chúa hằng thương xót những ai kính sợ Người.
Chúa giơ tay biểu dương sức mạnh,
dẹp tan phường lòng trí kiêu căng.
Chúa hạ bệ những ai quyền thế,
Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường.
Kẻ đói nghèo, Chúa ban của đầy dư,
người giàu có, lại đuổi về tay trắng.
Chúa độ trì Ítraen, tôi tớ của Người,
như đã hứa cùng cha ông chúng ta,
vì Người nhớ lại lòng thương xót
dành cho tổ phụ Ápraham
và cho con cháu đến muôn đời.”
Bà Maria ở lại với bà Êlisabét độ ba tháng, rồi trở về nhà.
Suy niệm 1
LÊN ĐƯỜNG VIẾNG THĂM
Sau khi được sứ thần cho biết bà chị họ là Êlisabét đã có thai, Đức Maria đã vội vã lên đường thăm viếng. Cuộc viếng thăm của Maria vừa đem lại niềm vui cho gia đình Dacaria, vừa nói lên đức bác ái cụ thể của Đức Maria đối với bà chị họ, khi bà sắp tới ngày sinh con. Cuộc gặp gỡ cũng đem lại ơn cứu độ của Đấng Mêsia cho thai nhi Gioan, thể hiện qua sự kiện nhảy mừng trong lòng mẹ. Nhờ được Thánh Thần soi sáng, bà Êlisabét đã nhận ra cô em Maria chính là Mẹ của Đấng Thiên Sai và bà đã ca tụng Maria diễm phúc vì đã tin vào Lời Chúa.
Bà Elisabeth gặp Đức Maria. Cuộc gặp gỡ đầu tiên của một con người với mẹ của Đức Chúa như tác giả Luca mô tả, hoàn toàn đơn giản và thanh thoát. Cuộc gặp gỡ này chan hòa niềm tâm tình phấn khởi và niềm vui tươi hân hoan. Bà Elisabeth tự giới thiệu cho chúng ta như là người đã tôn kính Đức Maria trước tiên. Bằng những lời ”em được chúc phúc”, ”Thân Mẫu Chúa tôi”, ”em thật có phúc”, bà phác họa những đường nét chính của dung mạo Đức Maria: công trình của Thiên Chúa nơi người, tương quan của người với Chúa Giêsu Kitô, thái độ của người đối với Thiên Chúa. Tất cả những điều này, Bà Elisabeth hiểu được nhờ Chúa Thánh Thần soi sáng. Cuộc gặp gỡ này đã là cơ hội cho phép bà có một kinh nghiệm hết sức mạnh mẽ và một niềm vui thật chan hòa.
Trong Tin Mừng hôm nay sứ thần Gáprien đã chào Đức Maria: “Mừng vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng, Đức Chúa ở cùng Bà” (Lc 1, 28). Do việc chào hỏi dài dòng mất nhiều thời gian, nên Chúa Giêsu đã chỉ thị môn đệ đừng chào hỏi ai dọc đường khi đi làm công tác truyền giáo (Lc 10, 4).
Đức Maria vội vã lên đường : Sự vội vã của Đức Maria nhằm diễn tả lòng yêu mến, muốn đi thăm viếng để chúc mừng bà chị họ và cũng chia vui với chị ơn được làm mẹ như một ơn Chúa ban đang khi bà không còn chút hy vọng có con. Ngòai ra, Mẹ còn muốn giúp đỡ bà chị họ “nay đã có thai được sáu tháng” qua việc “ở lại với bà Êlisabét độ ba tháng”. Ở lại để giúp đỡ bà cho đến khi đứa con chào đời. + Bà vào nhà ông Dacaria và chào bà Êlisabét: Người Do thái có nhiều cách chào: Thần dân chào vua chúa thì xuống ngựa và đến sấp mình trước mặt nhà vua (1 Sm 20, 41; 25 ,23); Nếu hai bên là thân thuộc nghĩa thiết hay có quan hệ thầy trò thì sẽ chào hỏi bằng cách ôm hôn nhau (1 V 19, 20; Lc 22, 47). Lời chào thông thường là “Shalom”, nghĩa là chúc “Bình an ở với anh” hay “Giavê ở cùng anh” (Ga 20, 19).
Đứa con trong bụng nhảy lên: Có lẽ thai nhi Gioan chỉ co đạp liên hồi trong bụng khiến bà Êlisabét tưởng như em đang nhảy mừng hân hoan khi gặp thai nhi Mêsia (Lc 1,14), giống như vua Đa-vít nhảy mừng trước Hòm Bia Giao ước (x 2 Sm 6,14). + Và Bà được đầy Thánh Thần: Nhờ được ơn Thánh Thần soi sáng, bà Êlisabét đã nhận biết bào thai cô em họ đang cưu mang chính là Đấng Thiên Sai. + Em được chúc phúc: Bà Êlisabét ca tụng Đức Maria là người có phúc hơn mọi phụ nữ, vì đã cộng tác với Thiên Chúa trong chương trình cứu độ loài người.
Thân mẫu Chúa tôi: Trong Thánh kinh, danh hiệu “Chúa tôi” thường dành riêng cho Đức Chúa, tuy nhiên cũng có lần danh hiệu này được gán cho Đấng Thiên Sai. Danh xưng “Thân Mẫu Chúa tôi” về sau trở thành nền tảng để Hội Thánh tôn vinh Đức Maria là “Mẹ Thiên Chúa” (Theotokos), và hình thành phần thứ hai của Kinh Kính Mừng: “Thánh Maria Đức Mẹ Chúa Trời…”.
Về danh xưng này, khi hiện ra với các mục đồng ở Belem vào ngày Chúa Giáng Sinh, sứ thần đã nói như sau: “Hôm nay, một Đấng Cứu Độ đã sinh ra cho anh em trong thành vua Đavít. Người là Đấng Kitô Đức Chúa” (Lc 2, 11). Trong Tin mừng Luca, danh xưng Đức Chúa của Đức Giêsu được nói đến 40 lần. + Em thật có phúc vì đã tin: Tin Mừng Luca đã quy tụ hai ơn phúc của Đức Maria vào trong lời chúc tụng của bà Êlisabét: một là phúc được “làm Mẹ Đấng Cứu Thế” và hai là phúc “đã tin những lời Chúa phán” (Lc 1, 42-45).
Về sau trong lúc Chúa Giêsu giảng đạo, một phụ nữ cũng ca ngợi thân mẫu của Ngừơi: “Phúc thay người mẹ đã cưu mang và cho Thầy bú mớm” và Đức Giêsu liền bổ túc thêm: “Đúng hơn phải nói rằng: Phúc thay kẻ lắng nghe và tuân giữ lời Thiên Chúa” (Lc 11,27-28). Nơi Đức Maria hai phúc này liên kết thành một: ngay khi tin mọi lời Thiên Chúa phán sẽ được thực hiện, Đức Maria lập tức trở thành Mẹ của Đấng Cứu Thế. Có thể khi nói câu này, bà Êlisabét đã liên tưởng đến sự nghi ngờ cứng tin của ông Giacaria chồng bà trước đó (Lc 1, 20.45).
Sau khi nghe sứ thần cho biết tin vui của bà chị Êlisabét, Đức Maria đã vội vã lên đường để chia sẻ niềm vui ơn cứu độ cho gia đình bà. Ngôn sứ Isaia cũng đã tuyên sấm về cuộc hành trình thăm viếng này của Đức Maria như sau: “Đẹp thay trên đồi núi, bước chân người loan báo Tin mừng, công bố bình an; Người loan tin hạnh phúc công bố ơn cứu độ” (Is 52, 7a).
Khi đi thăm viếng bà chị họ, Đức Maria đã “đi bước trước” đến với bà, không đòi bà phải mời như ngày nay người ta thường nói: “Ăn có mời, làm có khiến !”. Đối với Đức Maria: Chính tình thương đã thôi thúc vội vã lên đường đi thăm Mẹ khi vừa nghe sứ thần cho biết tin vui của bà.
Qua đó cho thấy Mẹ đã thực hiện đức ái qua thái độ cảm thông chia sẻ như lời dạy của thánh Phaolô: “Vui với người vui, khóc với người khóc” (Rm 12,15). Sự thăm viếng của Mẹ đã lập tức mang lại hiệu quả: thai nhi Gioan đã giãy đạp trong dạ mẹ vì được khỏi tội tổ tông truyền, như bà Êlisabét đã thốt lên ca tụng: “Em được chúc phúc hơn mọi người phụ nữ, và người con em đang cưu mang cũng được chúc phúc… Vì này đây, tai tôi vừa nghe tiếng em chào, thì đứa con trong bụng đã nhảy lên vui sướng” (Lc 2,42-44).
Chính hành động thăm viếng chia sẻ cụ thể và phục vụ “Chúa Giêsu đang bị bỏ rơi” nơi những người bệnh tật nghèo hèn, sẽ giúp họ dễ dàng nhận biết và tôn vinh “Thiên Chúa là Tình Thương” (1 Ga 4, 8), và nhận được niềm vui ơn cứu độ của Chúa như lời Chúa Giêsu đã dạy các môn đệ: “Ánh sáng của anh em phải chiếu giãi trước mặt thiên hạ, để họ thấy những công việc tốt đẹp anh em làm, mà tôn vinh Cha của anh em, Đấng ngự trên trời” (Mt 5, 16).
Suy niệm 2
LINH HỒN NGỢI KHEN, THẦN TRÍ HỚN HỞ
Lm. Minh Anh, Tgp. Huế
“Tâm hồn con hỉ hoan vì Chúa”; “Linh hồn tôi ngợi khen Chúa, thần trí tôi hớn hở vui mừng!”.
Có lẽ trăm năm mới có một người bị huỷ hoại bởi lời khen ngợi quá mức; nhưng chắc chắn, mỗi phút một lần, lại có người chết trong lòng vì thiếu nó! Chúa thì sao? Ngài đâu cần ai khen ngợi! Henry Newman nói, “Ai chưa từng cảm nghiệm quyền năng và tình yêu Thiên Chúa, hẳn người ấy chưa bao giờ nhận ra tình trạng yếu đuối và nhu cầu của bản thân mình”. Nhưng ai đã nếm trải tình yêu Ngài, thì ‘linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở’ là điều đương nhiên nơi họ!
Kính thưa Anh Chị em,
‘Linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở’ cũng là chủ đề của Lời Chúa hôm nay. Thánh ca Samuel và Magnificat có chung một niềm vui nhưng lại trào tràn từ đáy lòng thăm thẳm của hai người mẹ: một của Cựu Ước, một của Tân Ước. Đặc biệt, những lời khiêm tốn của Maria, vốn thừa nhận những điều tuyệt vời Chúa đã làm cho Mẹ khiến Mẹ bộc lộ niềm biết ơn một cách sâu sắc. Và thật thú vị, chuyển động kép ‘linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở’ lại tiết lộ thật nhiều điều!
Trước hết, “Tâm hồn con hỉ hoan vì Chúa” là thánh ca chúc tụng tạ ơn mà Anna dâng lên Ngài trước sự ra đời của Samuel, con bà. Đó là một bài thơ cổ, hoàn toàn phù hợp với bối cảnh. Về ngôn ngữ và tình huống, nó có nhiều điểm tương đồng với Magnificat; tuy nhiên, giai điệu của Magnificat mang tính cá nhân hơn. Vì thế, Anna và Samuel được coi là nguyên mẫu của Elisabeth và Gioan; nhưng cũng là nguyên mẫu của Maria và Giêsu, dẫu theo một cách khác.
Thứ đến, ‘linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở’ tiết lộ hành động của Mẹ Maria cùng lúc với hành động của Thiên Chúa. “Linh hồn” Mẹ bao hàm tất cả những khả năng con người của Mẹ, từ tâm trí, ý chí, tình cảm và ước muốn của Mẹ; đó là tất cả những gì làm nên con người Mẹ. Và với những khả năng phàm trần đó, Mẹ cao rao sự vĩ đại của Chúa. Nói cách khác, bằng tâm trí, Mẹ cảm nhận kế hoạch của Chúa đang hành động trên Mẹ; bằng ý chí, Mẹ thừa nhận và công bố sự vĩ đại của Ngài, và Mẹ làm như vậy với tất cả tâm tình, cảm xúc và ý ngay lành.
Tắt một lời, toàn bộ con người của Maria đã tiêu hao bởi sự vĩ đại của Chúa, Đấng dựng nên Mẹ.
‘Linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở’ cũng cho thấy, trong “thần trí” của mình, Mẹ tràn đầy hân hoan vì vinh quang Chúa, Đấng ban cho Mẹ niềm vui. Khi công bố sự vĩ đại của Ngài, Chúa Thánh Thần đã ngập tràn linh hồn Mẹ và ‘đơm trái’ Giêsu, tác phẩm của chính Ngài, Thánh Thần. Đúng thế, Giêsu chính là hoa trái và là quà tặng Mẹ đã đón nhận một cách trọn vẹn. Vì thế, tự thâm tâm và trí năng Mẹ, ‘linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở’ là một hậu kết tất yếu.
Anh Chị em,
“Linh hồn tôi ngợi khen Chúa, thần trí tôi hớn hở vui mừng!”. Vậy Mẹ Maria khuyên chúng ta điều gì? Trước hết, Mẹ cất lên, “Linh hồn tôi ngợi khen Chúa!”. Có lẽ chúng ta đã quen nghe những lời này, nên không còn lưu tâm đến ý nghĩa của chúng. “Ngợi khen” nghĩa đen là “làm lớn”, phóng to. Maria “làm lớn Thiên Chúa”; Mẹ không làm lớn những khó khăn mà lúc đó, Mẹ không thiếu, mà là Chúa! Khác với chúng ta, chúng ta thường phóng to những khó khăn, và để mình chìm đắm trong chúng, và rồi, lịm ngất trong sợ hãi! Maria thì không, Mẹ đặt Chúa là sự cao cả đầu tiên của cuộc sống mình. Để từ đó, Magnificat ra đời; từ đó, niềm vui sản sinh: không phải từ việc không có những vấn đề, sớm hay muộn, nhưng niềm vui phát sinh từ sự hiện diện của Chúa, Đấng bang trợ Mẹ, Đấng ở cùng Mẹ. Bởi Thiên Chúa vĩ đại nên điều ắt xảy ra nơi Mẹ là ‘linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở!’.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, chớ gì cuộc sống con cũng là một cuộc sống ‘linh hồn ngợi khen, thần trí hớn hở’ như Mẹ! Để được vậy, cho con biết không sợ hãi khi phải mở lòng ra với Thánh Thần!”, Amen.