“Thánh Danh Maria các thiên thần trông ngóng Khát vọng được nghe thánh danh vinh hiển, uy hùng Ngỡ ngàng hỏi nhau: “Bà nào lên giữa không trung?” Như rạng đông rực rỡ, như vầng nguyệt diệu huyền Như đạo binh dàn quân, lệnh Nữ Vương thẳng tiến […] Nghe Danh Mẹ, mọi thụ tạo cúi đầu cung kính Uốn gối tôn vinh, quỷ hỏa ngục phải sấp mình Vạn vật muôn loài, chiêm ngưỡng trong lặng thinh Thánh Danh Mẹ, thanh thoát vẻ dịu hiền tuyệt diệu”
(Mặc Trầm Cung)
I. Thánh Danh Maria Thánh Danh Maria theo tiếng Do Thái trong Cựu ước là Myriam, tiếng Aram là Maryam, tiếng Hy Lạp dịch Cựu ước là Mariam, tiếng Hy Lạp dịch Tân ước là Maria, tiếng Anh là Mary, tiếng Pháp là Marie, tiếng Latinh là Maria. Trong Thánh kinh có tám người mang tên như Thánh Danh Đức Mẹ:[1]
Chị ông Maisen thường gọi là Miriam (Xh 15,20-21; Ds 12, 1-10)
Một phụ nữ con gái của Ezra (1Sb 4,17)
Maria Madalena, người phụ nữ được trừ khỏi bảy quỉ (Lc 8, 2)
Chị của Lazaro và em của Martha (Lc 10,38-42)
Maria mẹ của Thánh Giacobe và Gioan (Mc 15, 40-47)
Maria vợ ông Clopas (Ga 19,25)
Maria mẹ của thánh Marco tác giả Phúc âm thứ hai (Cv 12,12)
Maria là một Kitô hữu ở Rôma mà Thánh Phaolô gửi lời chào (rm 16,6)
II. Ý nghĩa Thánh Danh Maria Thánh Danh Maria có những ý nghĩa:[2]
Theo Thánh Giêrônimô, Maria tie61gn Do Thái có nghĩa là “biển”. Do đó, Thánh Benado gọi Đức Mẹ là “Sao biển”. Giáo hội có Thánh thi “Ave Maris Stella”.
Cũng theo Thánh Giêrônimô, Maria tiếng Aram là “Marta = Bà Chúa”. Tiếng Latinh là Domina, tiếng Ý là Madona, tiếng Pháp là Notre Dame, tiếng Anh là Our Lady.
Maria tiếng Ai Cập là “Mari” nghĩa là được yêu, là “Maria” nghĩa là phương phi, hợp với vẻ thẩm mỹ của Á Đông là “lộng lẫy diễm lệ”.
Maria tiếng Ugarit là “Mrym” nghĩa là cao sang, uy nghi, tuyệt vời.
Theo nhà Thánh Mẫu học Scheeben, Maria tiếng Do Thái là Miryam biến thành myrrha maris, stilla maris, stella maris.
Maria nghĩa hay nhất là “làm sáng tỏ” vì Mẹ là bức gương trong, phản chiếu ánh sáng hằng hữu là trung gian ánh sáng ơn thánh, là rạng đông và là mỹ nữ lồng bóng mặt trời.
Maria có nghĩa là Tân Evà đem lại ơn Cứu rỗi, tương phản với Evà đem lại ác họa.
III. Lịch sử Phụng vụ Việc tôn kính thánh danh Đức Maria trong phụng vụ bắt nguồn từ thế kỷ thứ 6, lúc ấy tại mỗi giáo xứ đã có lệ cử hành thánh lễ tôn kính thánh danh Đức Maria. Đến năm 1683, đức thánh cha Innôcentê XI mới chọn ngày 12 tháng Chín hàng năm làm ngày toàn thể Giáo hội hoàn vũ long trọng mừng lễ tôn kính thánh danh Đức Maria, để cám ơn sự bảo trợ của Đức Mẹ đối với Giáo hội. Lịch sử kể lại rằng: “Năm 1683, sau khi chiếm được nước Hungary, quân Thổ Nhĩ Kỳ tiến vào nước Áo và dùng hai vạn quân binh để vây hãm kinh đô Vienna của nước này. Dân thành Vienna hiệp nhau phòng thủ hết sức cẩn thận vì họ biết rằng sa vào tay quân Hồi giáo Thổ Nhĩ Kỳ thì thế nào cũng bị hành hạ rất dã man. Giữa lúc dân thành Vienna đang sống trong cảnh phập phồng lo sợ, thì họ lại phải hú vía một lần nữa khi nhận được một hung tín: một nhà thờ của họ đang bị cháy, và lửa lan rộng rất nhanh, lan đến gần kho vũ khí. Nếu lửa mà chạm đến kho vũ khí thì sẽ rất nguy hiểm: kho vũ khí sẽ nổ lớn, thành phố sẽ thiệt hại nặng về tài sản và nhân mạng, và quân địch sẽ vào chiếm thành dễ dàng. Ngày hôm đó là ngày Lễ Đức Mẹ Mông Triệu. Toàn dân thành Vienna sốt sắng kêu xin Đức Mẹ cứu họ khỏi thảm cảnh này. Họ van lơn lớn tiếng Danh Thánh Mẹ “Lạy Mẹ Maria! Lạy Mẹ Maria!” Lạ thay! Ngọn lửa đang cháy rùng rợn, bỗng dừng lại trước kho vũ khí và tắt lịm và kho vũ khí đã thoát cảnh nổ tung. Ngay khi đó, thì dân thành Vienna lại nhận được tin vui: viện binh Ba Lan của tướng Sobieski và viện binh Đức của ông hoàng Carlo di Lorena đang đem quân đến giải vây thành Vienna. Hai toán quân này đã gặp nhau trên đường đi cứu viện. Trước khi tiến quân ra trận giải cứu, họ tham dự thánh lễ. Và sau khi tham dự thánh lễ, họ đồng thanh hô to: “Chúng ta hãy lên đường! Đức Mẹ Maria sẽ ở cùng chúng ta!” Một trận chiến nảy lửa xảy ra. Quân Thổ bại trận, rút lui, để lại rất nhiều vũ khí, trong đó có 200 khẩu đại bác. Một nữa quân lính của họ bị thương và chết. Đức Giáo Hoàng Inôxenxiô XI tuyên bố lập Thánh lễ dâng kính Thánh Danh Đức Mẹ Maria để kỷ niệm trận thắng lạ lùng này. IV. Lời các Thánh - Thánh Êphrem: Danh Thánh Maria là chìa khoá mở cửa Thiên đàng. - Thánh Ambrôsiô: Lạy Maria, Thánh Danh Mẹ là một thuốc dầu quí giá toả hương ơn Thánh Chúa. Xin Mẹ cho thuốc dầu Cứu rỗi vào tận thẳm cung trong linh hồn chúng con. - Thánh Phêrô Kim ngôn: Danh Thánh Maria biểu lộ đức Trinh khiết. - Thánh Isiđôrô Sévilla: Maria có nghĩa là Ánh sáng, vì bởi Mẹ sinh ra Chúa Kitô là Ánh sáng thế gian. - Thánh Germanô: Lạy Mẹ Thiên Chúa, ước chi Thánh Danh Mẹ là tiếng sau cùng phát ra từ môi miệng con. - Như hơi thở không những là một dấu hiệu, mà còn là căn do của sự sống, Danh Thánh Maria luôn trên môi miệng những tôi tớ Thiên Chúa, chứng tỏ rằng họ thực sự sống động, đồng thời phát sinh và gìn giữ sự sống của họ và cứu giúp họ mọi lúc. - Thánh Mêthôđiô: Lạy Mẹ Thiên Chúa, Thánh Danh Mẹ tràn đầy ơn thánh và phúc lành của Thiên Chúa. - Thánh Antôn: Danh Thánh Maria là niềm vui trong cõi lòng, là mật ngọt trong miệng, là âm điệu vui tai của những tôi tớ Mẹ. - Thánh Bônaventura: Lạy Mẹ Maria, Thánh Danh Mẹ huy hoàng tuyệt diệu, vì những người kêu tên Mẹ lúc chết không phải sợ mọi quyền lực của hoả ngục. Người ta không sợ đạo binh thù địch hùng mạnh như những quyền lực hoả ngục sợ Danh Thánh Mẹ và sự che chở của Mẹ. - Như sáp tan chảy trước lửa, ma quỉ mất ngụy lực đối với những linh hồn tưởng nhớ và sốt sắng kêu cầu Thánh Danh Mẹ. - Danh Thánh này ngọt ngào rất xứng với một Trinh Nữ thánh thiện dịu dàng, vì Maria có nghĩa là Biển đắng, là Sao biển, là Đấng sáng soi. Maria được hiểu là Bà Chúa. Maria là Biển đắng cho ma quỉ, là Sao biển cho người đời, là Đấng sáng soi cho các thiên thần, là Bà Chúa mọi thụ tạo. - Thánh Tôma: Maria có nghĩa là Sao biển, vì như thuỷ thủ được sao biển hướng dẫn vào hải cảng, các Kitô hữu tới vinh quang nhờ sự cầu bầu Hiền Mẫu của Mẹ Maria. - Chân phúc Henri Susô, C.P.: Khi đọc tên Mẹ Maria, tôi cảm thấy bừng lên tình mến và niềm vui đến nỗi trong nước mắt sung sướng tôi đọc tên cao đẹp này, tôi cảm thấy tim tôi như thoát ra khỏi ngực, vì tên dịu ngọt này giống như tảng mật ong tan ra trong chiều sâu thẳng của linh hồn tôi. - Thánh Bênađinô: Lạy Đức Nữ Trinh vinh hiển, xin Mẹ cho con sức mạnh, tài năng và lợi khẩu để con loan truyền vinh quang của Thánh Danh Mẹ cho giáo dân và con cái của Mẹ. - Thánh Antôninô: Thánh Danh Maria là niềm vui cho tim con, là mật ong cho môi miệng con, là nhạc điệu cho tai con. - Thánh Tôma Kempi: Quỉ dữ khiếp sợ Nữ Vương thiên đàng đến độ khi nghe tên Mẹ, chúng trốn chạy như bị lửa hồng. - Thánh Canisiô: Sau tên rất thánh và rất đáng kính của Chúa Giêsu, không có tên nào vinh hiển và quyền năng hơn tên Mẹ Maria. Khi nói đến tên này, các thiên thần vui mừng, các quỉ dữ run giùng. Kêu xin tên này, các tội nhân được ơn phúc và ơn tha thứ. - Thánh Lêonarđô Fort Maurice: Thường tên ngọt ngào Mẹ Maria đọc trên môi, bạn phải hình dung một kỳ công của quyền năng Thiên Chúa, rất tuyệt hảo và tuyệt vời đến nỗi cánh tay Đấng Toàn năng không thể tác tạo sự gì hoàn hảo hơn trong mẫu mực một thụ tạo tinh tuyền. V. Sống sứ điệp ngày lễ Thánh Công đồng Vatican II đã xác nhận việc sùng kính Thánh Danh Đức Maria như sau: "Nhờ hồng ân Thiên Chúa, Đức Maria được tôn vinh, vượt trên hết các thiên thần và loài người, và ngài là Mẹ Rất Thánh của Thiên Chúa và loài người, và đã tham dự vào các mầu nhiệm của Chúa Kitô. Do đó, ngài đáng được Giáo Hội tôn vinh và đặc biệt sùng kính". Vì thế, đã từ lâu đời, Giáo Hội không ngừng khuyến khích mọi tín hữu hãy có lòng tôn kính Thánh Danh Mẹ. Việc tôn kính Thánh Danh Mẹ có thể được diễn ra trong đời sống cộng đoàn hoặc riêng tư mỗi người, qua những cách thức đặc trưng riêng hay theo những công thức đã được Giáo Hội chuẩn nhận. Nhất là yêu mến Mẹ qua việc siêng năng tham dự thánh lễ thứ Bảy hằng tuần và nhất là đầu tháng. Siêng năng lần Chuỗi Mân Côi chung hay riêng. Noi gương các nhân đức của Mẹ để bắt chước và sống trong đời sống hằng ngày. Tuy nhiên, lòng sùng kính Mẹ phải phát xuất từ sự chân thành trong tâm tình con thảo đối với Mẹ. Lòng sùng kính Mẹ còn phải được khởi đi từ tấm lòng thanh sạch, khiêm nhường, khiết tịnh, yêu mến, tin tưởng, phó thác nơi Mẹ. Hãy tập cho mình một thói quen tốt, đó là: hãy năng kêu cầu Danh Thánh Mẹ trong mọi hoàn cảnh, để vui buồn, sướng khổ, thành công hay thất bại của chúng ta luôn có Mẹ đồng hành. Cần tránh những thói châm biếm những người bình dân khi họ tỏ klòng tôn kính Mẹ theo cách chân thành của họ. Tránh tình trạng tôn kính Mẹ mà làm lu mờ việc tôn thờ Thiên Chúa. Tránh lấy Danh Mẹ Maria ra để làm bình phong cho những sự giả tạo và tội lỗi cũng như gian ác! Lạy Mẹ Maria, Danh Thánh Mẹ trổi vượt hơn muôn loài thọ tạo. Danh Thánh Mẹ làm cho các thiên thần và các thánh hân hoan vui sướng. Danh Thánh Mẹ làm cho người thế được an ủi và hy vọng. Danh Thánh Mẹ khiến cho ma quỷ phải kinh khiếp. Xin Mẹ bầu chữa cho chúng con được thêm niềm tin tưởng, phó thác nơi Mẹ, tránh xa dịp tội làm mất lòng Mẹ và xin Mẹ chuyển cầu cùng Chúa cho chúng con được hưởng ơn cứu chuộc. Amen. VI. Kinh kính Thánh Danh Mẹ Thánh Danh Mẹ chan hòa ân sủng, tràn đầy mọi chân phúc Lời nguyện của Thánh Methodio Lạy Mẹ Thiên Chúa, Thánh Danh Mẹ chan hòa muôn ân sủng, và tràn đầy mọi chúc phúc Chúa ban. Mẹ đã bao chứa trong lòng Mẹ Đấng vô biên, đã dưỡng dục Đấng nuôi sống van vật. Đấng tràn ngập đất trời và là chủ tể muôn loài đã muốn muốn cần nhờ đến Mẹ. Mẹ đã trao tặng Người một thân xác mà trước Người không có. Lạy Mẹ là Mẹ và là Nữ tỳ của Thiên Chúa, mẹ hãy vui lên một nguồn vui khôn tả! mẹ có một khách nợ đã từng tạo dựng nên mọi vật từ hư vô. Hết thảy chúng con đều là con nợ của Mẹ. cho nên, lạy Mẹ Thiên Chúa chí thánh, từ tâm và đức ái của Mẹ vượt xa trên từ tâm và đức ái của hết các thần thánh vô ngần. Trên thiên đàng, Mẹ ở sát gần Thiên Chúa hơn mọi bậc chân phúc, vì Mẹ là Mẹ Chúa. Ca tụng vinh quang Mẹ dưới trần ai, và nhìn nhận lòng từ ái Mẹ cực kỳ cao cả, chúng con nài xin Mẹ, nài xin Mẹ nhớ đến chúng con, cũng như tình cảnh bi thương vây hãm chúng con dưới cõi đời đau khổ này.[3]